Begin februari deed SAP zijn masterplan voor S/4HANA uit de doeken. De nieuwe generatie van de businesssuite, nu op een in-memory databaseplatform, kende met SAP R/3 een illustere voorganger. Wat deed de Duitse leverancier in retrospectief opzicht daarmee goed en minder sterk?
Consultant Joshua Greenbaum schreef onlangs een blog over wat hem afgelopen 23 jaar aan het toen enorm succesvolle product opviel. Toen SAP in 1992 met R/3 kwam aanzetten, lag het competitieve speelveld op zijn gat, schrijft hij. "Concurrenten waren allemaal oud, moe, niet geïntegreerd bezig en mainframe-afhankelijk. Enterprise software in de jaren 90 was rijp voor disruptie. En ondanks dat R/3 ook zijn nukken had, lag de lat voor een opvolger van D&B Software en Cullinet vrij laag."
Ten tijde van het uitbrengen van R/3 waren er in feite maar twee platformen om mee te concurreren: het mainframe van IBM en het opkomende Unix/Linux in combinatie met client/server computing. "Het laatste kende een karakteristiek die niet des platforms waren: open standaarden voor hard- en software die de aanval zochten met de lock-in van IBM's mainframe systemen, zorgden voor migratiekosten die in theorie vrij laag zouden liggen. Vendor lock-in vormde IBM's koninkrijk. De openheid van Unix en client/server waren de domeinen van de nieuwe spelers om rekening mee te houden."
Een database naar keuze
Ook databases waren heel anders ingeregeld dan dat ze nu zijn. Het loskoppelen van een database van een besturingssysteem, zoals Unix mogelijk maakte, was ongekend en maakte dat enterprise software op andere platformen kon draaien. "SAP profiteerde van die database-openheid door in feite alle databases gelijk te trekken, op een manier die de markt met open armen verwelkomde. Of het bedrijf nu draaide op DB2, Oracle of SQL Server - niets hoefde te veranderen om R/3 te omarmen. IT-afdelingen waren er erg blij mee", schrijf Greenbaum.
Op het moment dat SAP in 1992 R/3 ontwikkelde, bestond de term ERP nog niet. De angst voor de milleniumbug was enorm en de behoefte aan het integreren van back-office componenten als finance, supplychain en HR in één systeem enorm. "SAP was er op het juiste moment en surfte op de golf. Organisaties spendeerden eerst tientallen en daarna honderden miljoenen euro's aan back-office, rationalisatieprojecten en globalisatieprojecten. SAP R/3, met zijn multi-valuta, meertalige, integrale aanpak voor development en vendoragnostische platform, maakte gehakt van alle concurrentie", herinnert HANA-directeur John Appleby van Bluefin Solutions zich. Hij schreef op het communitynetwerk van SAP een beschouwing over R/3.
Wat SAP goed deed, was dat het R/3 op ieder platform wist te draaien van dat moment: Compaq, Digital, Fujitsu Reliant, Sequent Dynix en Informix. Maar ook op tegenwoordige platformen als Oracle, IBM, Microsoft en Linux kan het uit de voeten. "SAP's visie op het open platform zorgde ervoor dat je R/3 overal tegenkwam."
Misstappen
Maar volgens Appleby gingen er ook zaken mis. Zo reageerde de Duitse leverancier pas laat op de opkomst van het web. "SAP bleef zich toen vooral op wereldwijde implementaties en supplychain optimalisatie richten. Pas met het gereviseerde R/3, ECC 6.0 en Business Suite 7 kwam er goede ondersteuning voor het web", schrijft hij.
Ook op gebied van analytics miste SAP in eerste instantie de boot. Het probeerde in 2000 met het eigen SAP BW operationele rapportages te ondersteunen, maar dit product was niet opgewassen tegen het veel betere Business Objects. "SAP deed het enige slimme dat ze konden doen en dat was Business Objects kopen. Maar dit was SAP's eerste grote acquisitie, de integratie was extreem moeilijk, zowel uit perspectief van klanten, gebruikers en technologie."
Tot slot vindt Appleby het zonde dat SAP CRM niet heeft kunnen voorkomen dat Salesforce.com alle klanten van dit product naar de cloud heeft gelokt, terwijl het zelf ook eerder met een cloudoplossing had kunnen komen. Op vlak van HCM heeft Workday de Duitsers hetzelfde kunstje geflikt.
'HANA heeft alles in zich om te slagen
De HANA-specialist gelooft dat het nieuwe platform op basis van de HANA in-memory database het in zich heeft om Salesforce.com van de troon te stoten, dat zichzelf nu voor de komende negen jaar aan het Oracle platform hebben gecommitteerd. "HANA is echt een platform van de toekomst, in staat om in de cloud of on-premise te draaien en in staat de behoeften van de grootste bedrijven ter wereld te ondersteunen, zowel missie-kritisch als in volume en variëteit van de te verwerken informatie."
Greenbaum ziet meer beren op de weg voor SAP. "In de goeie ouwe tijd was R3 het grootste en krachtigste moderne, client/server enterprise softwareproduct op de markt." Nu zal het bedrijf alle zeilen moeten bijzetten als het nieuwe S/4HANA product net zo succesvol zou moeten worden. De bepalende manier om klanten naar SAP te lokken wordt een sandbox-modus in de S/4HANA cloud waar men een bestaande ECC 6.0-omgeving in kan laden in een 'try before you buy'-modus. "Dit is de beste manier om zinloze marketinghype rond snelheden en features van S/4HANA te voorkomen. Iedere klant die S/4HANA overweegt zou het moeten eisen. Zonder kosten."
De klus die SAP moet klaren is dan ook niet misselijk. Komende tien jaar zullen 200.000 klanten (het bedrijf heeft er nu in totaal 253.500) op het nieuwe HANA moeten draaien, terwijl dit er volgens de laatste cijfers nu pas 6000 zijn. Al die klanten moeten van databases als Oracle, Microsoft en IBM naar S/4HANA gaan migreren en dat kan nog jaren duren.
Sandbox cruciaal in het lokken en laten overstappen van klanten
Het staan of vallen van S/4HANA wordt bepaald door de digitale zandbak, schrijft Greenbaum. "Als de realiteit voldoet aan de hype, of deze zelfs overtreft, is men klaar. 'Wanneer' en 'voor hoeveel' moeten dan nog worden besproken, maar de 'waarom S/4HANA'-vraag is daarmee beantwoordt. [...] Als de sandbox een klant niet hongerig maakt naar S/4HANA dan is het met SAP gedaan."
Hoe dan ook is de wereld van 1992 niet te vergelijken met die van 2015. Klanten zijn kritischer, hebben meer verstand van IT gekregen en de concurrentie is met allerlei open platform spelers zowel on-premises als in de cloud in allerlei specialisaties (denk aan branchespecifieke oplossingen als Veeva Systems en Epicor) een stuk bedreigender voor SAP. De tijden dat consultants een implementatie vijf tot tien keer wisten terug te verdienen met ERP zijn echt voorbij. Bovendien zijn enterprise software projecten een stuk kleinschaliger geworden.
'Geef klanten duidelijk aan waar je met het product naartoe gaat'
Appleby merkt in zijn blog nog terecht op dat SAP het zich niet kan veroorloven nog een keer twee cruciale IT-shifts als de opkomst van mobile en cloud te missen. "De lancering van S/4HANA gaf weinig details prijs en dat zagen sommigen als probleem. Ik denk zelf dat een lancering als bevestiging van een strategie iets goeds is, mits er een roadmap aan vastzit waarin duidelijk het pad voor de klant wordt geschetst. Deze roadmaps zijn een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel klanten, partners als leveranciers en zullen doorslaggevend zijn in het succes van S/4HANA." Hoewel SAP het niet gewend is om roadmaps te presenteren, moet het bedrijf wel volgen omdat verandering tegenwoordig veel sneller gaat, vindt Appleby.
bron:CIO; business, technologie, leiderschap; Kristian van Tuil
