Het inhuren van zzp’ers is nog steeds goed mogelijk. Jurisprudentie scherpt de regels aan, maar volgens hoofdredacteur Jan-Willem Weijers kunnen organisaties veilig samenwerken met zzp’ers door zelfstandigheid, duidelijke opdrachten en ondernemersrisico’s goed vast te leggen.
Het inhuren van zzp’ers blijft, ook onder de huidige wet- en regelgeving, een waardevolle optie voor organisaties die flexibel willen inspelen op personele uitdagingen zoals ziektevervanging, capaciteitspieken en projectmatig werk. De recente jurisprudentie, waaronder de Deliveroo- en Uber-arresten, heeft het speelveld en de beoordelingscriteria rondom zelfstandig ondernemerschap verder aangescherpt, maar biedt nog steeds duidelijke kaders om verantwoord en juridisch veilig samen te werken met zelfstandigen.
Huidige wet- en regelgeving: kans en uitdaging
Nederland kent een dynamisch arbeidsmarktlandschap waarin het werken met zzp’ers onmiskenbaar onderdeel is van veel organisatiestrategieën. De Wet DBA, recent aangescherpte handhaving door de Belastingdienst en uitspraken van de Hoge Raad dwingen organisaties kritisch te kijken naar de feitelijke samenwerkingsvorm. Toch zijn er voldoende aanknopingspunten om binnen de wettelijke kaders zelfstandig ondernemers in te zetten, mits de arbeidsovereenkomst duidelijk verschilt van een dienstverband en partijen aandacht besteden aan de 9 beoordelingscriteria uit het Deliveroo/Uber-arrest.
Lees ook: De candidate experience voor externen: het vergeten HR-dossier
De 9 beoordelingscriteria uit Deliveroo en Uber
De Hoge Raad formuleerde negen hoofdcriteria die gezamenlijk bepalen of een werkrelatie een arbeidsovereenkomst is of als zelfstandig ondernemerschap wordt beschouwd:
Aard en duur van werkzaamheden: Context en tijdelijkheid van de opdracht.
Inbedding in de organisatie: Mate van integratie en afhankelijkheid binnen het bedrijf.
Werkinstructie en gezag: Vrijheid voor eigen invulling versus gedetailleerde regie door opdrachtgever.
Risicodragen en beloning: Lopen van ondernemersrisico’s en vrijheid van onderhandeling.
Verantwoording en rapportage: Mate van verantwoording aan opdrachtgever.
Arbeidstijden en -locatie: Zelfstandige keuzes versus opgelegde werkuren.
Materieel en middelen: Gebruik van eigen versus verstrekte middelen.
Concurrentie- en relatiebedingen: Vrijheid van ondernemen.
Vervangbaarheid: Mogelijkheid om de opdracht door een ander te laten uitvoeren.
De uitwerking van deze criteria is steeds afhankelijk van de concrete praktijk, maar de criteria geven organisaties handvatten om samenwerkingen met zzp’ers juridisch te structureren.
Het Uber-arrest van februari 2025 bevestigde expliciet dat extern ondernemerschap – hoe iemand zich buiten de specifieke opdracht gedraagt – een volwaardig criterium is en gelijkwaardig weegt naast de andere acht gezichtspunten.
Lees ook: Brancheorganisaties: overheid niet duidelijk over inzet zzp’ers
Ziektevervanging: tijdelijke invulling en zelfstandigheid
Bij ziektevervanging draait het vaak om het opvangen van een aantal afwezige uren of werkzaamheden, veelal binnen een bestaand team. Dit vergroot het risico op schijnzelfstandigheid, want de zzp’er neemt feitelijk een bestaande rol (structurele arbeidsplaats) over. Toch kan inhuur gerechtvaardigd zijn mits:
De opdracht kortdurend en concreet is geformuleerd.
De zzp’er aantoonbaar zelfstandig werkt, bijvoorbeeld door eigen middelen te gebruiken en zonder gedetailleerde instructies.
Er voldoende uitwisseling en vrijheid is om eigen keuzes te maken, bijvoorbeeld in werkmethodiek en planning.
Capaciteitsuitbreiding: ruimte bij pieken in werkvolume
Voor tijdelijke capaciteitsuitbreiding geldt dat het werk aanvullend is op de reguliere bezetting en veelal projectmatig of specialistisch van aard. Dit vergroot de ruimte voor zelfstandigheid en ondernemersrisico, mits:
De opdracht duidelijk afgebakend is qua periode en resultaat.
De zzp’er aantoonbaar zelfstandig opereert, bijvoorbeeld middels eigen planning. prijsafspraken en het zelf aandragen van oplossingen.
De zzp’er niet structureel deel uitmaakt van het vaste team.
De Belastingdienst beschouwt opdrachten die nadrukkelijk te maken hebben met ‘capaciteit’ en ‘piek en ziek’ kritischer, omdat hier het risico bestaat dat een werknemer wordt vervangen. Daarom is het cruciaal om aan te tonen dat de zzp‘er daadwerkelijk anders werkt dan vaste medewerkers. Zorg dat de zzp‘er niet meedraait als ‘extra paar handen’ binnen bestaande processen, maar een afgebakende verantwoordelijkheid heeft met meetbaar resultaat.
Lees ook: Schijnzelfstandigheid ontlopen? Een BV is niet de oplossing
Projectmatige inhuur: de meest veilige route
Projectinhuur sluit doorgaans het beste aan op zelfstandig ondernemerschap. Projecten zijn meestal tijdelijk, resultaatgericht en vergen specialistische expertise. Dit maakt het eenvoudiger om aan de Deliveroo-criteria te voldoen:
Zzp’ers krijgen meer vrijheid in werkuitvoering, planning en resultaat.
Ze dragen een groter ondernemersrisico en bepalen zelfstandig hun tarief.
De vervangbaarheid en non-exclusiviteit zijn eenvoudiger te organiseren.
Formuleer opdrachten als concrete projecten met duidelijke deliverables, mijlpalen en einddoelen in plaats van functieomschrijvingen of uurtaakstellingen.
Praktische tips voor organisaties
Leg afspraken duidelijk schriftelijk vast, inclusief projectomschrijving, zelfstandigheid en ondernemersrisico.
Voorkom deel uitmaken van de reguliere bedrijfsstructuur: de zzp’er moet onderscheiden blijven van vaste medewerkers.
Beoordeel regelmatig de feitelijke uitvoering: de intentie en het contract zijn belangrijk, maar uiteindelijk telt wat er werkelijk gebeurt.
Maak zelfstandigheid aantoonbaar door facturering, het gebruik van eigen middelen, en duidelijke resultaatverplichtingen.
Conclusie
Het is dus mogelijk om als organisatie verantwoord en compliant zzp’ers in te huren. Focus op het bieden van ruimte, zelfstandigheid en ondernemersrisico binnen tijdelijke, specialistische en projectmatige opdrachten. Pak de kans om flexibel en innovatief talent in te schakelen, zonder concessies aan het juridisch en fiscaal risico. Vanzelfsprekend vraagt dit om voortdurende aandacht en een bewuste inrichting van de samenwerking. Zo creëer je een toekomstbestendige workforce en maak je optimaal gebruik van de talenten van de zelfstandig professional.
bron: ZIPconomy
